Borżawa Z Kojšovskiej hol'i 160 km +

Król obserwacji – Stoj (Połonina Borżawska)

Tego dnia absolutnym królem dalekiej obserwacji był Stoj – najwyższy szczyt Połoniny Borżawskiej w ukraińskich Karpatach. Ten potężny masyw, o kulminacji 1681 m n.p.m. (wg. OpenTopoMap), z tej perspektywy rozmiarami nie ustępuje Tatrom oglądanym z  Bieszczadów.

Czy przesadziłem? Być może, ale jeżeli Tatry mają rozpiętość około 60 km wzdłuż osi głównej (długość) to Borżawa dla porównania rozciąga się na długości około 50 km i stąd wygląda naprawdę okazale.

Zjawisko było wyjątkowe – masyw od świtu prezentował się niezwykle wyraźnie. Co ciekawe, tuż o świcie wierzchołek miał zdeformowany kształt wskutek mirażu atmosferycznego. To efekt ugięcia i załamania światła w warstwach powietrza o różnej temperaturze i gęstości. W wyniku tego zjawiska góra miała nienaturalnie spłaszczoną, a nawet rozdwojoną kopułę. Dopiero po wschodzie słońca, gdy gradient temperatury  uległ zmianie, sylwetka Stoja wróciła do swoich naturalnych proporcji.

Panorama

Opis wg symulatora Azymator

Stoj (Borżawa) z Kojsovskiej holi
Panorama

Mirażowanie szczytu 

Czym spowodowane były zniekształcenia?

Jeśli inwersja była niejednorodna (czyli gradient temperatury zmieniał się nieregularnie), mogło to prowadzić do falowania obrazu, ściskania lub rozciągania szczytu. Spłaszczenie mogło być efektem nieregularnego gradientu temperatury w warstwie inwersyjnej. 

Dlaczego szczyt został spłaszczony?

• Brak jednolitego podniesienia obrazu – różne części szczytu były podnoszone z różną intensywnością, co prowadziło do spłaszczenia.
• Zniekształcenie krawędzi – jeśli inwersja była silniejsza w jednej części warstwy, to niektóre fragmenty szczytu mogły wydawać się rozciągnięte, inne skompresowane.

Apecki Płaj z Kojsovskiej Holi: 230+
232km ponad Wielką Niziną Węgierską...

Lina obserwacji  do partii szczytowej Stoja, w  pewnym momencie leci na wys. około 1000 m .

Linia obserwacji w azymucie Stoja

Dane pokazują 2 inwersje:

• Inwersja w warstwie 706–900 m - warstwa stabilnego powietrza
• Inwersja na ok. 1022 m (P = 911 hPa) – dodatkowa inwersja, na wysokości linii obserwacji

Stoj w odległości 166 km 
10 min później
czas naświetlania krótszy

Czyli. Do 900 m warstwa jest stabilna obraz bez miraży, powyżej szczyt deformuje się. Promienie światła musiały przejść przez warstwę atmosfery do około 1022 m (P = 911 hPa) i najprawdopodobniej ta warstwa odpowiadała za efekt mirażu i zniekształcenia obrazu Stoja.

        Z tym, że:

• Dane pomiarowe z Popradu są z godziny 0:00
• Poprad nie leży na linii obserwacji
• Dane z Popradu zaczynają się od wysokości 700 m

Stoj w odległości 166 km
20 min później

Stoj w odległości 166 km 
kolejne 20 min później

0

Data:	09.02.2025
Miejsce:	Kojšovská hoľa (1245 m) (Słowacja / Góry Wołowskie) 48.782270355, 20.988022909
Wysokość:	1246 m n.p.m
Dystans:	Najdalej na zdjęciu: Wielki Wierch   (Borżawa) 165 km
Sprzęt:	Nikon D5300 + Sigma 150-500